نخستوزیر بنیامین نتانیاهو با کت و شلوار و کراوات به کاخ سفید آمد و به مانند رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، که چند هفته پیش تحقیر شد، دچار تحقیر نشد. اما آنچه نخستوزیر اسرائیل تجربه کرد، از نظر ماهیت، چندان با برخوردی که همتای اوکراینیاش از رئیسجمهور دونالد ترامپ دریافت کرد، فاصله نداشت. بیایید این را "نصف زلنسکی" بنامیم. حقیقت این است که هر بازدیدکنندهای از واشنگتن همان تجربه را دارد: نمایش متعلق به ترامپ است. او فیلمنامه را مینویسد و کارگردانی میکند و ستاره است. مهمانان او نهایتاً بازیگران فرعی هستند و در بهترین حالت، بازیگران مکمل.
به گزارش هاآرتص، دو ماه پیش، حامیان نتانیاهو از دیدار قبلی او به ترامپ خوشحال بودند. ترامپ با ژستهای دوستانه با مهمان خود سخاوتمندانه رفتار کرد و طرحی را برای "خروج داوطلبانه" از غزه و تبدیل آن به یک منطقه لوکس تفریحی برای او مطرح کرد. اما در دیدار این هفته، آن طرح به جز لحظهای که نتانیاهو اصرار داشت آن را دوباره مطرح کند، چیزی جز یک خاطره نبود. به نظر میرسد که ترامپ از آن گذر کرده است. امروز او مشغول سیاستهای جدید تعرفهای خود است که موجب نگرانی اقتصادی در سراسر جهان شده است. اما واقعیت این است که مواضعی که ترامپ درباره تحولات خاورمیانه مطرح کرد، برای نتانیاهو دلگرمکننده نبود.
نتانیاهو زمانی که در مجارستان بود، دعوت دقیقه نودی برای سفر به واشنگتن را دریافت کرد. بعید به نظر میرسد که آمادهسازیهای کافی برای این ملاقات انجام شده باشد. پیش از آغاز مذاکرات، سخنگویان نخستوزیر نتیجه این ملاقات را پیشبینی میکردند: ترامپ اسرائیل را از تعرفههایی که هفته پیش بر آن وضع کرده بود معاف خواهد کرد یا حداقل نرخ آن را کاهش خواهد داد.
آنها فکر میکردند که او از نتانیاهو در برابر "دولت عمیق" خیالی که هر دو با آن در حال مبارزه هستند، حمایت خواهد کرد یا تهدیدات جدیدی علیه ایران صادر خواهد کرد. هیچکدام از اینها رخ نداد.
در اینجا، به اختصار، آنچه ترامپ به خبرنگاران گفت (و چه کسی میداند چه چیزی در پشت درهای بسته زمانی که دو رهبر ملاقات کردند، گفته شد) میآید.
رئیسجمهور در حضور نتانیاهو اعلام کرد که وارد مذاکرات هستهای با ایران میشود. او از دوست قدیمی خود، رئیسجمهور ترکیه رجب طیب اردوغان، که در رقابتی تنشآلود با اسرائیل بر سر آینده سوریه است، ستایش کرد. او ابراز امیدواری کرد که جنگ در غزه به زودی پایان یابد و به وضعیت گروگانها اشاره کرد؛ و نه تنها امکان معافیت اسرائیل از تعرفهها را رد کرد، بلکه به این موضوع اشاره کرد که اسرائیل سالانه ۴ میلیارد دلار کمک نظامی از ایالات متحده دریافت میکند. راستی، این رقم در واقع ۳.۸ میلیارد دلار است و توافق فعلی تا سال ۲۰۲۸ به پایان میرسد. آیا کسی میتواند مطمئن باشد که ترامپ کمکها را در این سطح نگه خواهد داشت با توجه به مواضعی که در مورد کمکهای خارجی بیان کرده است؟
نتانیاهو به طور فوری به واشنگتن دعوت شد تا فضا را برای لفاظیهای ترامپ درباره تعرفهها فراهم کند و موافقت ضمنی خود را با مذاکرات با ایران نشان دهد. این مسائل برخلاف رویکرد نتانیاهو است که معتقد است تنها فشار نظامی میتواند امتیازاتی از تهران بگیرد. این خطر وجود دارد که ترامپ در نهایت توافقی ناقص با ایران امضا کند و آن را به عنوان یک توافق جدید قرن ارائه دهد.
این چیزی است که تقریباً در مورد کره شمالی در دوره اول او رخ داد. ترامپ با تهدید به حمله به کره شمالی شروع کرد و به ابراز عشق به رهبر آن و پایان دادن به تمامی صحبتها درباره خطر هستهای پیونگ یانگ ختم شد. با این حال، هیچکس نمیتواند احتمال این را که ترامپ در برخی مواقع تهدیدات پنهانی حمله اسرائیل را در صورت شکست مذاکرات با ایران از سر بگیرد، رد کند.
نمیتوان تصور کرد که نتانیاهو چگونه در صورت انجام اقدامات مشابه توسط پیشینیان ترامپ یعنی باراک اوباما و جو بایدن، چگونه واکنش نشان میداد. اما با ترامپ نمیتوان بازی کرد. وقتی میزبان او از مذاکرات هستهای با ایران خبر داد، نخستوزیر مجبور شد به آرامی سر خود را به نشانه تایید تکان دهد. در مورد تعرفهها، نتانیاهو حتی موافقت کرد که اقداماتی برای کاهش مازاد تجاری اسرائیل با ایالات متحده انجام دهد، که به همان اندازه متقاعدکننده بود که تعهدی (نظری) برای کاهش هزینههای خانواده نتانیاهو به هزینه دولت.
سخنان ترامپ در روز دوشنبه اولویتهای کنونی دولت را به طور کلی ترسیم کرد که به طرز قابل توجهی با سیاست عربستان همخوانی دارد – یک معامله بزرگ بین واشنگتن و ریاض (که ممکن است شامل نرمالسازی روابط اسرائیل و عربستان نیز باشد)، پایان جنگ در غزه، ترتیبی که به ادعای آن مشکل هستهای ایران را حل میکند و منافع مشترک با ترکیه.
باید دید که سخنان رئیسجمهور چگونه به سیاستهای عملی برای آزادسازی گروگانها تبدیل خواهد شد. فرستاده ویژه او در خاورمیانه، استیو ویتکاف، زمانی که با خانوادههای گروگانها صحبت میکند، دوباره خوشبین به نظر میرسد. او فکر میکند که فرصتی برای اجرای پیشنهاد مصر وجود دارد که شامل آزادی هشت گروگان در مرحله اول در ازای آتشبس چند هفتهای است. در این مدت، طرفین تلاش خواهند کرد تا به توافق نهایی برای پایان دادن به جنگ دست یابند.
اما ویتکاف برنامه بسیار شلوغی دارد. این هفته مشخص شد که او فردی است که مسئول مدیریت مذاکرات با ایران است. با این حال، ممکن است به این هفته به عنوان زمانی نگاه کنیم که یک پیشرفت در مسیر دستیابی به توافق گروگانها رخ داده باشد.